1930-ൽ ഭൗതികശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ നൊബേൽ സമ്മാനം നേടിയ രാമൻ പ്രഭാവത്തിന്റെ കണ്ടെത്തലിനെ അനുസ്മരിക്കാൻ ഇന്ത്യ എല്ലാ വർഷവും ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നു.
ഇന്ത്യൻ ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞനായ സി വി രാമന്റെ (CV Raman) ശ്രദ്ധേയമായ പ്രവർത്തനങ്ങളെ അനുസ്മരിക്കാൻ എല്ലാ വർഷവും ഫെബ്രുവരി 28 ന് ഇന്ത്യ ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനം (National Science Day) ആഘോഷിക്കുന്നു. ഏറ്റവും മികച്ച ശാസ്ത്രജ്ഞരിൽ ഒരാളായും അനേകർക്ക് പ്രചോദനമായും അറിയപ്പെടുന്ന സി വി രാമന്റെ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾ ആധുനിക ശാസ്ത്രത്തിന് സഹായകരമാണെന്ന് പലപ്പോഴും തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതം അനേകർക്ക് പ്രചോദനത്തിന്റെ ഉറവിടവുമാണ്.
സ്‌കൂളിലും യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലും ഒന്നാമനായിരുന്ന സിവി രാമൻ പഠിക്കുന്ന കാലത്തും ഏറെ പ്രശസ്തനായിരുന്നു. ശബ്ദശാസ്ത്രത്തിലും ഒപ്റ്റിക്സിലും അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധേയമായ ചില സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. 1917-ൽ രാജാബസാർ സയൻസ് കോളേജിൽ പാലിറ്റ് ഫിസിക്‌സ് പ്രൊഫസറായി നിയമിതനായ ആദ്യ വ്യക്തിയാണ് രാമൻ.
1930-ൽ ഭൗതികശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ നൊബേൽ സമ്മാനം നേടിയ രാമൻ പ്രഭാവത്തിന്റെ കണ്ടെത്തലിനെ അനുസ്മരിക്കാൻ ഇന്ത്യ എല്ലാ വർഷവും ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നു. 1921-ൽ യൂറോപ്പിലേക്കുള്ള തന്റെ യാത്രയ്ക്കിടെ, മെഡിറ്ററേനിയൻ കടലിന്റെ നീല നിറം കണ്ട് രാമൻ കൗതുകത്തിലായി, സുതാര്യമായ പ്രതലങ്ങൾ, ഐസ് ബ്ലോക്കുകൾ, പ്രകാശം എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് വിവിധ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്താൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
ഐസ് ക്യൂബിലൂടെ പ്രകാശം കടന്നുപോകുമ്പോൾ തരംഗദൈർഘ്യത്തിൽ ഒരു മാറ്റം രാമൻ ശ്രദ്ധിച്ചു. താമസിയാതെ, അദ്ദേഹം തന്റെ കണ്ടെത്തൽ ലോകത്തെ അറിയിച്ചു, അങ്ങനെ ഒരു പുതിയ പ്രതിഭാസം ജനിച്ചു. സി വി രാമന്റെ കണ്ടത്തൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെടുകയും അത് ശാസ്ത്ര ലോകത്ത് വളരെ വിലപ്പെട്ടതായി മാറുകയും ചെയ്തു.. പിന്നീട്, നാഷണൽ കൗൺസിൽ ഫോർ സയൻസ് ആൻഡ് ടെക്നോളജി കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്റെ (NCSTC) അഭ്യർത്ഥനയെ തുടർന്നാണ് ഫെബ്രുവരി 28 ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനമായി ആഘോഷിക്കാൻ തുടങ്ങിയത്. സി.വി.രാമൻ തന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ കണ്ടുപിടിത്തത്തിന്റെ പേരിൽ ഇന്നും ഓർമിക്കപ്പെടുന്നു. 1970-ൽ 82-ാം വയസ്സിൽ അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു.
എല്ലാ വർഷവും, വിവിധ തീമുകൾക്ക് കീഴിൽ ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നു, ഈ വർഷത്തെ ദേശീയ ശാസ്ത്ര ദിനം 2022 "സുസ്ഥിര ഭാവിക്കായി ശാസ്ത്രത്തിലും സാങ്കേതികവിദ്യയിലും സംയോജിത സമീപനം" എന്നതാണ്. പൊതു പ്രസംഗങ്ങൾ, റേഡിയോ പ്രക്ഷേപണം, ശാസ്ത്ര പ്രദർശനങ്ങൾ, സംവാദങ്ങൾ, ക്വിസ് മത്സരങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്ന ശാസ്ത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവിധ പരിപാടികൾ രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ, സ്കൂളുകൾ, കോളേജുകൾ എന്നിവയിൽ നടക്കും.