ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്, ഹലാബ്ജയിലെ കുർദിഷ് മേഖലയിലെ നേതാവ് ലേഡി അഡെല ഖാനൂം യുദ്ധഭൂമിയിലെ നിരവധി ബ്രിട്ടീഷ് സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ജീവൻ രക്ഷിച്ചു, അവർക്ക് “ധീരയായ രാജകുമാരി” എന്ന വിളിപ്പേര് ലഭിച്ചു. 1909 മുതൽ 1924 വരെ ഹലാബ്ജയെ ഭരിക്കുമ്പോൾ ലേഡി അഡെല ഖാനൂം ഒരു സ്ത്രീകളുടെ അവകാശ അജണ്ട തന്നെയാണ് മുന്നോട്ട് വച്ചത്.
undefined
കുർദുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും സുന്നി ഇസ്‌ലാമിലെ ഷാഫി സ്‌കൂളിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്. എന്നാൽ ഗണ്യമായ എണ്ണം ഷിയ ഇസ്‌ലാമും അലവിസവും ആചരിക്കുന്നു. ചിലർ യർസാനിസം, യാസിഡിസം, സൌരാഷ്ട്രിയൻ, ക്രിസ്ത്യാനിറ്റി എന്നിവയുടെ അനുയായികളാണ്.
undefined
ഇന്തോ-യൂറോപ്യൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിന്‍റെ പടിഞ്ഞാറൻ ഇറാനിയൻ ശാഖയിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന കുർദിഷ് ഭാഷകളും സാസ-ഗോരാനി ഭാഷകളും കുർദുകൾ സംസാരിക്കുന്നു. ഇവരില്‍ മിക്കവരും യുദ്ധമുഖത്ത് സജീവവുമാണ്.
undefined
ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിനും ഓട്ടോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ പരാജയത്തിനും ശേഷം, വിജയിച്ച പാശ്ചാത്യ സഖ്യകക്ഷികൾ 1920 ലെ സെവ്രസ് ഉടമ്പടിയിൽ ഒരു കുർദിഷ് രാഷ്ട്രത്തിനായി വ്യവസ്ഥ ചെയ്തു. എന്നാല്‍ മൂന്ന് വർഷത്തിന് ശേഷം, ലോസാൻ ഉടമ്പടി ആധുനിക തുർക്കിയുടെ അതിരുകൾ പുനര്‍നിശ്ചയിക്കുന്നിടത്ത് കുര്‍ദ്ദുകള്‍ ദേശമില്ലാത്ത ജനതയായി. പകരം അവര്‍ക്ക് അതത് രാജ്യങ്ങളിൽ ന്യൂനപക്ഷ പദവി ലഭിച്ചു. 4
undefined
തുർക്കി, ഇറാൻ, സിറിയ റോജാവ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിലവിലുള്ള സായുധ ഗറില്ലാ സംഘട്ടനങ്ങൾക്കൊപ്പം നിരവധി വംശഹത്യകൾക്കും കലാപങ്ങൾക്കും ഈ തീരുമാനങ്ങള്‍ കാരണമായി. ഇറാഖിൽ കുർദിസ്ഥാൻ പ്രദേശം എന്ന പേരിൽ കുർദുകൾക്ക് ഒരു സ്വയംഭരണ പ്രദേശമുണ്ട്. അതേസമയം കുർദിഷ് ദേശീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ഗ്രേറ്റർ കുർദിസ്ഥാനിലുടനീളം കൂടുതൽ സാംസ്കാരിക അവകാശങ്ങളും സ്വയംഭരണവും സ്വാതന്ത്ര്യവും പിന്തുടരുന്നു.
undefined
ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്, ഹലാബ്ജയിലെ കുർദിഷ് മേഖലയിലെ നേതാവ് ലേഡി അഡെല ഖാനൂം യുദ്ധഭൂമിയിലെ നിരവധി ബ്രിട്ടീഷ് സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ജീവൻ രക്ഷിച്ചു, അവർക്ക് “ധീരയായ രാജകുമാരി” എന്ന വിളിപ്പേര് ലഭിച്ചു. 1909 മുതൽ 1924 വരെ ഹലാബ്ജയെ ഭരിക്കുമ്പോൾ ലേഡി അഡെല ഖാനൂം ഒരു സ്ത്രീകളുടെ അവകാശ അജണ്ട തന്നെയാണ് മുന്നോട്ട് വച്ചത്.
undefined
സ്വന്തം ഭൂമിയെന്നത് ഇന്നും മനുഷ്യനെ പ്രലോഭിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നാണെന്ന പൊതു തത്വം തന്നെയായിരുന്നു 1978 ല്‍ അബ്ദുല്ല എകലാന്‍റെ നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു കൂട്ടം കുർദിഷ് വിദ്യാർത്ഥികൾ ചേർന്ന് ഫിസ് ഗ്രാമത്തിൽ പികെകെ അഥവാ കുർദിസ്ഥാൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടി (പാർത്തിയ കാർക്കറോൺ കുർദിസ്ഥാൻ) സ്ഥാപിക്കുവാനുള്ള പ്രധാന കാരണം. 1984 മുതൽ പികെകെ, തുർക്കി ഭരണകൂടവുമായി സായുധ പോരാട്ടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു.
undefined
ഒരു സ്വതന്ത്ര കുർദിഷ് രാഷ്ട്രം കൈവരിക്കുകയെന്നതായിരുന്നു പ്രാരംഭ ലക്ഷ്യം. എന്നാല്‍ പിന്നീട് അത് തുല്യ അവകാശങ്ങൾക്കായി തുർക്കിയിലെ കുർദിഷ് സ്വയംഭരണാധികാരം എന്ന് മാറ്റി നിര്‍ണ്ണയിക്കപ്പെട്ടു.
undefined
എന്നിരുന്നാലും, പീപ്പിൾസ് യുണൈറ്റഡ് വിപ്ലവ പ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെ എർഡോസാനിലെ തുർക്കിയിലെ "ഫാസിസ്റ്റ് എകെപി" സർക്കാരിനെ അട്ടിമറിക്കുമെന്ന് 2016 മാർച്ചിൽ പികെകെ പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു. ഇതുതന്നെയാണ് ഇന്ന് കുര്‍ദ്ദുകളെ വേട്ടയാടാന്‍ തുര്‍ക്കികളെ പ്രയരിപ്പിക്കുന്നതും.
undefined
തുർക്കി, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, ജപ്പാൻ, , യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ എന്നിവയാണ് പികെകെയെ ഒരു തീവ്രവാദ സംഘടനയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയും സ്വിറ്റ്സർലൻഡ്, ചൈന, ഇന്ത്യ, റഷ്യ, ഈജിപ്ത് തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളും പികെകെയെ തീവ്രവാദ സംഘടനയായി പരിഗണിച്ചിട്ടില്ല.
undefined
വിപ്ലവ സോഷ്യലിസവും കുർദിഷ് ദേശീയതയും കുർദിസ്ഥാൻ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ പ്രദേശത്ത് ഒരു സ്വതന്ത്ര കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് രാഷ്ട്ര സ്വപ്നമായിരുന്നു കുര്‍ദ്ദുകളുടേത്. തുർക്കിയും മുതലാളിത്തവും കുർദുകളെ അടിച്ചമർത്തുനെന്നായിരുന്നു പികെകെ ഇതിനായി പറഞ്ഞത്.
undefined
ഇതേ തുടര്‍ന്ന് കുർദിഷ് ജനവാസ മേഖലകളിൽ കുർദിഷ് ഭാഷ, വസ്ത്രധാരണം, നാടോടിക്കഥകൾ, പേരുകൾ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം തുര്‍ക്കി നിരോധിച്ചു. മാത്രമല്ല "കുർദ്സ്", "കുർദിസ്ഥാൻ" അല്ലെങ്കിൽ "കുർദിഷ്" എന്നീ വാക്കുകൾ തുർക്കി സർക്കാർ താൽക്കാലികമായി നിരോധിച്ചു. 1980 ലെ സൈനിക അട്ടിമറിയെത്തുടർന്ന് കുർദിഷ് ഭാഷ പൊതു-സ്വകാര്യ ജീവിതത്തിൽ ഔദ്യോഗികമായി തന്നെ തുര്‍ക്കിയില്‍ നിരോധിക്കപ്പെട്ടു.
undefined
കുർദിഷ് ഭാഷയിൽ സംസാരിക്കുകയോ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയോ പാടുകയോ ചെയ്ത പലരെയും പൊലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്ത് ജയിലിലടച്ചു. തുർക്കിയുടെ വംശീയ കുർദിഷ് ന്യൂനപക്ഷത്തിന് ഭാഷാപരവും സാംസ്കാരികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ അവകാശങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ തുർക്കിയുടെ വംശീയ കുർദുകളെ അടിച്ചമർത്തുന്നതിൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അസംതൃപ്തിയുടെ ഭാഗമായാണ് പികെകെ രൂപീകരിച്ചത്.
undefined
പികെകെയാണ് ആദ്യമായി സ്ത്രീകളെ യുദ്ധമുഖത്തെത്തിക്കുന്നതും. 2015 വരെ പലപ്പോഴായി യുദ്ധവും സമാധാനവുമായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്തെങ്കിലും 2015 മുതല്‍ കുര്‍ദ്ദുകള്‍ യുദ്ധമുഖത്താണ്. ആദ്യം ഐഎസ്ഐഎസിനെതിരെ അമേരിക്കന്‍ സഖ്യകക്ഷിയായും ഇപ്പോള്‍ സ്വന്തം സുരക്ഷിതത്വത്തിനായി തുര്‍ക്കിക്കെതിരെയും കുര്‍ദ്ദുകള്‍ പോരാടുന്നു.
undefined
കുര്‍ദ്ദിഷ് സൈന്യത്തില്‍ 'പെഷ്മെർഗ' എന്ന മരണത്തിന് മുന്നില്‍ നില്‍ക്കുന്നവന്‍ എന്ന യുദ്ധപോരാളികള്‍ നിയമിതരാകുന്നത് തൊട്ട് കുര്‍ദ്ദിഷ് സൈന്യത്തിനൊപ്പം യുദ്ധമുഖത്ത് കുര്‍ദ്ദിഷ് സ്ത്രീകളും ഉണ്ട്.
undefined
ഇറാഖ്-കുർദിഷ് പോരാട്ടത്തിനിടയിൽ ഭൂരിഭാഗം സ്ത്രീകളും പെഷ്മെർഗയിൽ ക്യാമ്പുകൾ പണിയുക, പരിക്കേറ്റവരെ പരിചരിക്കുക, യുദ്ധോപകരണങ്ങളും സന്ദേശങ്ങളും വഹിക്കൽ തുടങ്ങിയ വേഷങ്ങളിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. നിരവധി വനിതാ ബ്രിഗേഡുകൾ സൈന്യത്തിന്‍റെ മുൻ നിരയിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. സൈനിക വേഷങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളെ അനുവദിച്ചതിൽ കുർദിഷ് സാന്‍റ് ഗോത്രം എന്നും അറിയപ്പെട്ടുന്നു.
undefined
1969 ല്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട മാർഗരറ്റ് ജോർജ്ജ് ഷെല്ലോ ആയിരുന്നു ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ വനിതാ പെഷ്മെർഗ. കുർദിഷ് ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിൽ പിയുകെ സ്ത്രീകളെ റിക്രൂട്ട് ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി.
undefined
പരേഡ് ഡ്രില്ലുകളും വിവിധ റൈഫിളുകൾ, മോർട്ടാറുകൾ, ആർ‌പി‌ജികൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള അടിസ്ഥാന മാർക്ക്സ്മാൻഷിപ്പും ഉൾപ്പെടുന്ന 45 ദിവസത്തെ അടിസ്ഥാന പരിശീലനമാണ് യുദ്ധമുഖത്തേക്ക് ഇറങ്ങുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക് നൽകുന്നത്.
undefined
2003 ലെ ഇറാഖ് അധിനിവേശത്തിന് മുമ്പുള്ള മാസങ്ങളിൽ, അമേരിക്ക ഓപ്പറേഷൻ വൈക്കിംഗ് ഹാമർ ആരംഭിച്ചു. കുർദിഷ് വനിതാ പോരാളികൾ ഈ ഓപ്പറേഷനിൽ പങ്കെടുത്തതായി പിയുകെ പിന്നീട് സ്ഥിരീകരിച്ചു.
undefined
ആധുനിക പെഷ്മെർഗ ഏതാണ്ട് പൂർണ്ണമായും പുരുഷന്മാരടങ്ങിയതാണ്, അതേസമയം 600 സ്ത്രീകളെങ്കിലും അവരുടെ നിരയിൽ ഉണ്ട്. കെ‌ഡി‌പിയിൽ, സ്ത്രീകളായ പെഷ്മെർഗയ്ക്ക് ഇതുവരെ മുൻ‌നിരയിലേക്ക് പ്രവേശനം നിഷേധിച്ചിരിക്കുന്നു. അവര്‍ കൂടുതലും ലോജിസ്റ്റിക്സ്, മാനേജുമെന്‍റ് സ്ഥാനങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
undefined
എന്നാൽ സ്ത്രീകൾ പിയുകെ പെഷ്മെർഗയെ മുൻ‌നിരകളിൽ വിന്യസിക്കുകയും സജീവമായി യുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.
undefined
കുർദിസ്ഥാൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടിയുടെ വനിതാ സൈനിക വിഭാഗമാണ് സ്വതന്ത്ര വനിതാ യൂണിറ്റുകൾ (കുർദിഷ്: യെക്കാനിയൻ ജിനാൻ ആസാദ് സ്റ്റാർ). കുർദിഷ് പ്രത്യയശാസ്ത്ര നേതാവായ അബ്ദുല്ല ആകലന്‍റെ ലിംഗ സമത്വ തത്വശാസ്ത്രത്തിന് നന്ദി പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് ഈ യൂണിറ്റ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്.
undefined
1987 ൽ സംഘം സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യ കുര്‍ദ്ദ് കോൺഗ്രസ് നടത്തി, അതിൽ 2013 ൽ വധിക്കപ്പെട്ട പികെകെ സഹസ്ഥാപകൻ സകൈൻ കാൻസിസ് - “എല്ലാവർക്കും വിമോചനം” എന്ന പ്രസംഗത്തില്‍ സ്ത്രീ വിമോചനവും ഉൾപ്പെടണമെന്ന് നിർദ്ദേശിച്ചു. ഇന്ന് പാർട്ടിയുടെ രാഷ്ട്രീയ അജണ്ട മതന്യൂനപക്ഷങ്ങളെയും വിമതരെയും സ്ത്രീകളെയും ജനാധിപത്യത്തിന്‍റെ കേന്ദ്രമായി വ്യക്തമായി അംഗീകരിക്കുന്നു.
undefined
2012 ൽ സ്ഥാപിതമായ അർദ്ധ സ്വയംഭരണ സിറിയൻ ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് കുർദിസ്ഥാന്‍റെ ചാർട്ടറിൽ എല്ലാ സർക്കാർ തസ്തികകളിലും കുറഞ്ഞത് 40% സ്ത്രീകൾ വഹിക്കണം. ഓരോ കുർദിഷ് സിറിയൻ പൊതുസ്ഥാപനത്തിലും രണ്ട് സഹ-പ്രസിഡന്‍റുമാർ ഉണ്ടായിരിക്കണം, ഒരു പുരുഷനും ഒരു സ്ത്രീയും. മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലുടനീളം വിന്യസിച്ചിരിക്കുന്ന കുർദിഷ് പോരാളികളിൽ 30% സ്ത്രീകളാണ്.
undefined
കെ‌പി‌പിയുടെ ഫെമിനിസ്റ്റ് വിമോചന പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട ഒരു വനിതാ സൈനീക ഗ്രൂപ്പായ വിമൻസ് പ്രൊട്ടക്ഷൻ യൂണിറ്റുകളായി 25,000 ത്തിലധികം കുർദിഷ് സ്ത്രീകളെ സിറിയയിൽ വിന്യസിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍, യുഎസ് സൈനിക സേവന അംഗങ്ങളിൽ 14% മാത്രമാണ് സ്ത്രീ പ്രാതിനിത്യം.
undefined
സ്ത്രീകൾക്ക് തുല്യവേതനം, #MeToo എന്നിവ പോലുള്ള ഫെമിനിസ്റ്റ് സംവാദങ്ങൾ ഇതുവരെ കുർദിസ്ഥാനിൽ സംഭവിച്ചിട്ടില്ലെന്നത് സ്ത്രിസ്വത്വ സമത്വ വാദങ്ങളിലെ കുര്‍ദ്ദിഷ് സത്യസന്ധതയെയാണ് കാണിക്കുന്നത്. മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കുർദിസ്ഥാനിലെ സ്ത്രീകളുടെ ആപേക്ഷിക സ്വാതന്ത്ര്യം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, കുർദിഷ് സമൂഹം പൂർണമായും ലിംഗസമത്വമാണെന്ന് പറയാന്‍ പറ്റില്ല.
undefined
2014 ൽ ഇറാഖി കുർദിസ്ഥാനിലെ 250 ജഡ്ജിമാരിൽ 12 സ്ത്രീകള്‍ ജഡ്ജിമാരായിരുന്നു. 21 സർക്കാർ മന്ത്രിമാരിൽ ഒരാൾ സ്ത്രീയായിരുന്നു. സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയം വികലമാക്കൽ, ബാലവിവാഹം, ബഹുമാന കൊലപാതകങ്ങൾ - ഇതിൽ കുടുംബാംഗങ്ങളെ അപമാനിച്ചുവെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെടുന്ന സ്ത്രീകളെ പുരുഷ കുടുംബാംഗങ്ങൾ കൊലപ്പെടുത്തുന്നു - എന്നിവ കുര്‍ദ്ദിഷ് ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളില്‍ ഇപ്പോഴും നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ലോകത്തിലെ മറ്റ് സ്ഥലങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് സമൂഹത്തില്‍ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ഏറെ പ്രമുഖ്യം കുര്‍ദ്ദിഷ് സമൂഹം നല്‍കുന്നു.
undefined
ഇറാഖിലെ സിൻജാർ പർവതത്തിൽ ഇസ്ലാമിക് സ്റ്റേറ്റ് തടവിലിട്ട ആയിരക്കണക്കിന് യാസിദികളെ, വനിതാ കുർദിഷ് സൈന്യം 2014 ൽ രക്ഷപ്പെടുത്തി, റഖാ നഗരത്തെ ഇസ്ലാമിക് സ്റ്റേറ്റിൽ നിന്ന് 2017 ൽ മോചിപ്പിക്കുന്നതിലും വനിതാ കുര്‍ദ്ദിഷ് സൈന്യം വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.
undefined
കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് - മാര്‍ക്സിസ്റ്റ് ആശയങ്ങള്‍ പിന്‍പറ്റുമ്പോഴും മുതലാളിത്തത്തെ ശക്തമായി എതിര്‍ക്കുമ്പോഴും കുര്‍ദ്ദുകള്‍ അമേരിക്കയുടെ സഖ്യ കക്ഷികളായി ഇറാഖിനും ഐഎസ്ഐഎസിനും സിറിയന്‍ സര്‍ക്കാറിനുമെതിരെ ശക്തമായി പോരാടി. ഐഎസിനെതിരെയുള്ള യുദ്ധമുഖത്ത് പലപ്പോഴും അമേരിക്കയ്ക്ക് വിജയം സാധ്യമായത് തദ്ദേശീയരായ കുര്‍ദ്ദുകളുടെ പിന്തുണയുള്ളതുകൊണ്ട് മാത്രമാണ്.
undefined
എന്നാല്‍, ഒബാമയ്ക്ക് ശേഷം അമേരിക്കന്‍ പ്രസിഡന്‍റായ ഡോണാള്‍ഡ് ഡ്രംപ് മദ്ധ്യേഷ്യയിലെ യുദ്ധമുഖത്ത് കുര്‍ദ്ദുകളെ ഒറ്റയ്ക്ക് നിര്‍ത്തി, സ്വന്തം സൈന്യത്തെ പിന്‍വലിച്ചു.
undefined
അമേരിക്ക പിന്മാറിയതോടെ തുര്‍ക്കി കുര്‍ദ്ദുകള്‍ക്കെതിരെ പടനയിച്ചു. വളരെ ചെറുതെങ്കിലും ഒരു ഇടവേളയ്ക്ക് ശേഷം കുര്‍ദ്ദ് പുരുഷന്മാരോടൊപ്പം സ്ത്രീകളും യന്ത്രത്തോക്കുകളുമായി വീണ്ടും യുദ്ധമുഖത്തേക്ക്, മരണത്തിന് മുന്നില്‍ ഭയമില്ലാതെ നില്‍ക്കുന്ന പെഷ്മെർഗകളാകാന്‍, സ്വന്തം നാടും സംസ്കാരവും സ്വാതന്ത്രവും സംരക്ഷിക്കാന്‍.
undefined