1984 ബാച്ച് മഹാരാഷ്ട്ര കേഡർ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് പാണ്ഡെ, കുമാറിന്റെ വിരമിക്കലിനുശേഷം ധനകാര്യ സെക്രട്ടറിയായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന വ്യക്തിയാണ്. പ്രശ്നങ്ങള്‍ കൂടുതല്‍ വഷളാകുന്നതിന് മുമ്പ് സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് അവരുടെ ജിഎസ്ടി നഷ്ടപരിഹാരം ലഭിക്കുമെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി.
ധനമന്ത്രി നിർമല സീതാരാമൻ തന്റെ രണ്ടാമത്തെ ബജറ്റ് ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ അവതരിപ്പിക്കും. ആറുവർഷത്തിനിടയിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന വളർച്ചയും ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള മാന്ദ്യവും മേഖലകളിലെ ഡിമാൻഡിനെയും ഉപഭോഗത്തെയും ബാധിക്കുന്നതിനാൽ, വളർച്ചയും പ്രവർത്തനവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ പ്രഖ്യാപിക്കാൻ സീതാരാമനും സംഘവും ശ്രമിക്കുമെന്നുറപ്പാണ്.
കൂടാതെ, കഴിഞ്ഞ ബജറ്റിന് ശേഷം രാജ്യം കൂടുതല്‍ വളര്‍ച്ചാമുരടിപ്പിലേക്ക് നീങ്ങി. നിരവധി മേഖലകളില്‍ നിന്ന് സര്‍ക്കാരിന് വലിയ വിമര്‍ശനവും നേരിടേണ്ടി വന്നു. റിസര്‍വ് ബാങ്കും മറ്റ് റേറ്റിങ് ഏജന്‍സികളും മുന്നോട്ടുളള പാദങ്ങള്‍ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ശുഭകരമാകില്ലെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ടുകളിലൂടെ വ്യക്തമാക്കുകയും ചെയ്തു.
മറ്റേതൊരു ധനകാര്യ മന്ത്രിയെയും പോലെ നിര്‍മല സീതാരാമനും ബജറ്റ് രൂപപ്പെടുത്തുന്നതും അവതരിപ്പിക്കുന്നതും അവരുടെ ബ്യൂറോക്രാറ്റുകളുടെയും ഉപദേശകരുടെയും ടീമിനെ ആശ്രയിച്ചായിരിക്കും. ധനമന്ത്രി നിര്‍മല സീതാരാമന്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്ന ബജറ്റ് തയ്യാറാക്കുന്നതിന് പിന്നില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ആ ഏഴ് പേര്‍.
രാജീവ് കുമാര്‍
ധനകാര്യ സേവന സെക്രട്ടറി
മാനദണ്ഡമനുസരിച്ച്, ധനമന്ത്രാലയത്തിലെ അഞ്ച് സെക്രട്ടറിമാരിൽ ഏറ്റവും മുതിർന്ന ആളായതിനാൽ ധനകാര്യ സേവന സെക്രട്ടറി രാജീവ് കുമാര്‍ ധനകാര്യ സെക്രട്ടറിയുടെ പദവിയും വഹിക്കുന്നു. സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ബാങ്കുകളുടെ ലയനത്തിന്റെ പിന്നിലെ പ്രേരകശക്തിയായിരുന്നത് 1984 ൽ ജാർഖണ്ഡ് കേഡറിൽ നിന്നുള്ള ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ്. 2.1 ട്രില്യൺ രൂപയുടെ ബാങ്ക് റീ കാപ്പിറ്റലൈസേഷൻ പ്രോഗ്രാമും ഇദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കാലഘട്ടത്തിലാണ് പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടത്.
ബാങ്കിംഗ് സമ്പ്രദായത്തിലെ നിഷ്കൃയ ആസ്തികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങളും ബാങ്കിംഗ് ഇതര ധനകാര്യ കമ്പനികളിലെ (എൻ‌ബി‌എഫ്‌സി) പണലഭ്യത പ്രതിസന്ധിയുമാണ് കുമാറിന് നേരിടേണ്ടി വന്ന ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി. ഫെബ്രുവരി അവസാനം സേവനത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതിനാൽ വരാനിരിക്കുന്ന കേന്ദ്ര ബജറ്റ് 2020-21 അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവസാനത്തേതായിരിക്കും. ധനകാര്യ സേവന സെക്രട്ടറിക്ക് കാലാവധി ദീര്‍ഘിപ്പിച്ച് ലഭിക്കുകയാണെങ്കിൽപ്പോലും, ധനകാര്യ ബിൽ പാസാകുന്നതുവരെ മാത്രമാകാനാണ് സാധ്യത.
അജയ് ഭൂഷണ്‍ പാണ്ഡെ
റവന്യൂ സെക്രട്ടറി
ചരക്ക് സേവന നികുതി ശൃംഖലയുടെ ചെയർമാൻ കൂടിയായ പാണ്ഡെ അടുത്ത കാലം വരെ യുണീക്ക് ഐഡന്റിഫിക്കേഷൻ അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ തലവനായിരുന്നു. ഈ വർഷം യാഥാര്‍ത്ഥ്യബോധമില്ലാത്ത നികുതി വരുമാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ നൽകിയതിന് കടുത്ത വിമർശനമാണ് പാണ്ഡെ ഉന്നയിച്ചത്. വളർച്ച തകരാറിലായതോടെ, പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ എല്ലാ നികുതി പ്രവചനങ്ങളും ഇപ്പോൾ മോശമായ അവസ്ഥയിലാണ്, കൂടാതെ 2019-20 ലെ മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപാദനത്തിന്റെ 3.3 ശതമാനമെന്ന ധനക്കമ്മി ലക്ഷ്യം കേന്ദ്രം നിറവേറ്റാൻ സാധ്യതയുമില്ല. സമീപകാലത്തെ കോർപ്പറേറ്റ് നികുതി വെട്ടിക്കുറവുകൾ സ്വകാര്യമേഖലയുടെ നിക്ഷേപ നിലവാരത്തെ എങ്ങനെ സ്വാധീനിച്ചുവെന്ന് കണ്ടറിയണം.
1984 ബാച്ച് മഹാരാഷ്ട്ര കേഡർ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് പാണ്ഡെ, കുമാറിന്റെ വിരമിക്കലിനുശേഷം ധനകാര്യ സെക്രട്ടറിയായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന വ്യക്തിയാണ്. പ്രശ്നങ്ങള്‍ കൂടുതല്‍ വഷളാകുന്നതിന് മുമ്പ് സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് അവരുടെ ജിഎസ്ടി നഷ്ടപരിഹാരം ലഭിക്കുമെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി.
അതാനു ചക്രബർത്തി
സാമ്പത്തിക കാര്യ സെക്രട്ടറി
റിസർവ് ബാങ്ക്, സെക്യൂരിറ്റീസ് ആൻഡ് എക്സ്ചേഞ്ച് ബോർഡ് ഓഫ് ഇന്ത്യ (സെബി), മറ്റ് സർക്കാർ വകുപ്പുകൾ എന്നിവയുമായുള്ള ബന്ധം നന്നാക്കുന്നതിന് വേണ്ടിയാണ് 1985 ബാച്ച് ഗുജറാത്ത് കേഡർ ഓഫീസർ അറ്റാനു ചക്രബർത്തിയെ നിക്ഷേപ, പബ്ലിക് അസറ്റ് മാനേജ്മെന്റ് വകുപ്പിൽ നിന്ന് കൊണ്ടുവന്നത്. പല കാരണങ്ങളാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുൻഗാമിയായ സുഭാഷ് ഗാർഗിന്റെ കാലത്ത് ഈ ബന്ധങ്ങൾക്ക് നേരിയ ഉലച്ചില്‍ സംഭവിച്ചിരുന്നു.
അടുത്ത കാലം വരെ ചക്രബർത്തി സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങളുടെയും ചെലവുകളുടെയും ചുമതല വഹിച്ചിരുന്നു. ധനപരമായ ഉത്തരവാദിത്തവും ബജറ്റ് മാനേജ്മെന്റ് നിയമവും അനുസരിച്ച് 0.5 ശതമാനത്തിൽ കൂടാത്ത വിധത്തിൽ ധനപരമായ ഇടിവ് സ്വീകാര്യമായ തലത്തിൽ തുടരുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി. ചക്രവർത്തിയാണ് ബജറ്റ് പ്രസംഗത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും എഴുതുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്.
തുഹിൻ കാന്ത പാണ്ഡെ
ദീപം (നിക്ഷേപ, പൊതു ആസ്തി മാനേജുമെന്റ് വകുപ്പ്) സെക്രട്ടറി
ചെറുപ്പക്കാരനും മിടുക്കനും ഉത്സാഹവുമുള്ള ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥനെന്ന നിലയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന പാണ്ഡെ, തന്റെ കരിയറിലെ ഏറ്റവും വലിയ പരീക്ഷണത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, 1.05 ട്രില്യൺ രൂപയുടെ പൊതുമേഖല ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ ലക്ഷ്യത്തിന്റെ രൂപത്തിലാണത്. ഇതുവരെ നൽകിയിട്ടുള്ളതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലിയ നിക്ഷേപ, പൊതു ആസ്തി മാനേജ്മെന്റ് ലക്ഷ്യമാണിത്. വർഷം അവസാനിക്കുന്നതിനുമുമ്പ്, സർക്കാർ നടത്തുന്ന എയർ ഇന്ത്യ, ഭാരത് പെട്രോളിയം, ഷിപ്പിംഗ് കോർപ്പറേഷൻ എന്നിവയുടെ സ്വകാര്യവൽക്കരണം, ടിഎച്ച്ഡിസി, നീപ്കോ എന്നിവയിലെ കേന്ദ്രത്തിന്റെ മുഴുവൻ ഓഹരികളും എൻടിപിസിക്ക് വിൽക്കുന്നത് എന്നീ നടപടികള്‍ പൂര്‍ത്തിയായിയെന്ന് പാണ്ഡെ ഉറപ്പാക്കേണ്ടതുണ്ട്.
നികുതി വരുമാനത്തിലെ കുറവിന്റെ ഭാഗമാകാൻ തുടർച്ചയായി മൂന്നാം വർഷവും ദീപം ലക്ഷ്യം നേടിയെടുക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമാണ്. 1987 ബാച്ച് ഒഡീഷ കേഡർ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് പാണ്ഡെ.
ടി വി സോമനാഥന്‍
സെക്രട്ടറി, എക്സ്പെന്‍ഡിച്ചര്‍ വകുപ്പ്
2015 നും 2017 നും ഇടയിൽ സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി സോമനാഥനെ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഓഫീസിലായിരുന്നു നിയോഗിച്ചിരുന്നത്. അങ്ങനെ അദ്ദേഹത്തിന് ഉന്നത രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വത്തിന്റെ വിശ്വാസം നേടിയെടുക്കാനായി. 1987 ലെ തമിഴ്‌നാട് കേഡർ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ, എക്സ്പെന്‍ഡിച്ചര്‍ വകുപ്പ് സെക്രട്ടറി തസ്തികയിലേക്കുള്ള നിയമനം കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച്ചയായിരുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത കേന്ദ്രം മനസ്സിലാക്കുമ്പോൾ, കേന്ദ്ര ബജറ്റിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പങ്ക് സൂക്ഷ്മമായി വിലയിരുത്തപ്പെടുമെന്നുറപ്പാണ്.
കൃഷ്ണമൂർത്തി സുബ്രഹ്മണ്യൻ
മുഖ്യ സാമ്പത്തിക ഉപദേഷ്ടാവ്
ബിഹേവിയറൽ ഇക്കണോമിക്സിന്റെ വക്താവായ സുബ്രഹ്മണ്യന് സാമ്പത്തിക മേഖലയെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയുണ്ട്. മാത്രമല്ല, ഇത് ബാങ്കിംഗ്, സാമ്പത്തിക മേഖല പരിഷ്കാരങ്ങളെ കൂടുതൽ മുന്നോട്ട് നയിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. കൊൽക്കത്തയിലെ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മാനേജ്‌മെന്റിന്റെയും യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ചിക്കാഗോ ബൂത്ത് സ്‌കൂൾ ഓഫ് ബിസിനസിന്റെയും പൂർവ്വ വിദ്യാർത്ഥിയായ സുബ്രഹ്മണ്യൻ രഘുറാം രാജനെ തന്റെ ഉപദേഷ്ടാക്കളില്‍ ഒരാളായി കണക്കാക്കുന്നു.
സഞ്ജീവ് സന്യാൽ
പ്രിന്‍സിപ്പല്‍ സാമ്പത്തിക ഉപദേഷ്ടാവ്
സന്യാൽ നിരവധി തൊപ്പികൾ ധരിക്കുന്നു: രചയിതാവ്, ചരിത്രകാരൻ, സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞൻ. പ്രിന്‍സിപ്പല്‍ സാമ്പത്തിക ഉപദേഷ്ടാവ് എന്ന നിലയിൽ, റിസർവ് ബാങ്കുമായും സാമ്പത്തിക മേഖലയുമായും മേഖലാ നിർദ്ദിഷ്ട നിഷ്ക്രിയ ആസ്തികൾ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി വിഷയങ്ങളിൽ ചർച്ചകളുടെ ഭാഗമായിരുന്ന അദ്ദേഹം വാണിജ്യ, വാണിജ്യ പരിഷ്കാരങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച പാനലിലും അംഗമായിരുന്നു. സാമ്പത്തിക സർവേയ്‌ക്കും ബജറ്റിനും സന്യാൽ വലിയ സംഭാവന നൽകുമെന്നുറപ്പാണ്. പ്രമുഖ ദേശീയ മാധ്യമമായ ബിസിനസ് സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡാണ് കേന്ദ്ര ബജറ്റ് തയ്യാറാക്കുന്നതിന് പിന്നിലെ ഈ ഏഴ് വ്യക്തികളെ പട്ടികപ്പെടുത്തിയത്.