ശരീരത്തിലെ വിവിധ അവയവങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനത്തെ സഹായിക്കുന്നതാണ് ഹോർമോണുകൾ. ഉറക്കം, ശരീരഭാരം, ഭാരക്കുറവ്, ഉത്കണ്ഠ, ഊർജനില, സെക്സ് ഡ്രൈവ്, ആർത്തവ ക്രമം തുടങ്ങി എല്ലാം ഹോർമോണുകളാൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു.
എൻഡോക്രൈൻ സിസ്റ്റത്തിലെ ഗ്രന്ഥികൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാസവസ്തുക്കളാണ് ഹോർമോണുകൾ. മനുഷ്യശരീരത്തിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുകയും നിരവധി പ്രവർത്തനങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ശരീരം ഹോർമോണിന്റെ അളവ് കൂടുതലോ കുറവോ ഉണ്ടാക്കുമ്പോൾ ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥ ഉണ്ടാകാം.
ഹോർമോൺ അവസ്ഥകൾ സ്ത്രീകളെയും പുരുഷന്മാരെയും ബാധിക്കും. സ്ത്രീകൾക്ക് ഈസ്ട്രജൻ, പ്രോജസ്റ്ററോൺ എന്നിവയുടെ അസന്തുലിതാവസ്ഥയും ഉണ്ടാകാം. പുരുഷന്മാർക്ക് ടെസ്റ്റോസ്റ്റിറോൺ, മറ്റ് പുരുഷ ഹോർമോണുകൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസന്തുലിതാവസ്ഥ ഉണ്ടാകാം. ഭൂരിഭാഗം സ്ത്രീകളും ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥ അനുഭവിക്കുന്നു.
ശരീരത്തിലെ വിവിധ അവയവങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനത്തെ സഹായിക്കുന്നതാണ് ഹോർമോണുകൾ. ഉറക്കം, ശരീരഭാരം, ഭാരക്കുറവ്, ഉത്കണ്ഠ, ഊർജനില, സെക്സ് ഡ്രൈവ്, ആർത്തവ ക്രമം തുടങ്ങി എല്ലാം ഹോർമോണുകളാൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു.
'തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി, പാൻക്രിയാസ്, തലച്ചോറിലെ പിറ്റ്യൂട്ടറി ഗ്രന്ഥി, അണ്ഡാശയങ്ങൾ, വൃഷണങ്ങൾ, അഡ്രീനൽ ഗ്രന്ഥികൾ എന്നിങ്ങനെ വിവിധ എൻഡോക്രൈൻ ഗ്രന്ഥികളിൽ ഹോർമോണുകൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് അഞ്ച് ഹോർമോണുകളാണ്. ഈസ്ട്രജൻ, പ്രോജസ്റ്ററോൺ, ടെസ്റ്റോസ്റ്റിറോൺ, ഫോളിക്കിൾ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്ന ഹോർമോൺ, ല്യൂട്ടിനിസ്. ഈ ഹോർമോണുകളുടെ പ്രധാന നിയന്ത്രണമാണ് തലച്ചോറിലെ ഹൈപ്പോതലാമസ്...' - പൂനെയിലെ ക്ലൗഡ്നൈൻ ഗ്രൂപ്പ് ഓഫ് ഹോസ്പിറ്റൽസിലെ സീനിയർ ഫെർട്ടിലിറ്റി സ്പെഷ്യലിസ്റ്റ് ഡോ വൈശാലി ചൗധരി പറയുന്നു.
ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥയുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ ഉത്കണ്ഠ, ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട്, തലവേദന, മൈഗ്രെയ്ൻ, ഉറക്കമില്ലായ്മ, ചർമ്മത്തിലും മുടിയിലും മാറ്റങ്ങൾ, കുറഞ്ഞ ലൈംഗികത, പേശി ബലഹീനത, സന്ധി വേദന, മുഖം വീർപ്പ്, ദഹന പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
സ്ത്രീകളിലെ ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥയുടെ കാരണങ്ങൾ...
സമ്മർദ്ദം...
നമ്മുടെ ശരീരത്തിന്റെ ഒഴിവാക്കാനാവാത്ത പ്രതികരണമാണ് സമ്മർദ്ദം. എല്ലാവരും സമ്മർദത്തിലൂടെ കടന്നുപോകേണ്ടതുണ്ട്. എന്നാൽ സമ്മർദ്ദകരമായ സാഹചര്യം വളരെക്കാലം നിലനിൽക്കുകയാണെങ്കിൽ, അത് ഉത്കണ്ഠ, ശരീരഭാരം, ഉറക്കമില്ലായ്മ, വിട്ടുമാറാത്ത ശരീരവേദന, ആത്മവിശ്വാസം എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകും. പിരിമുറുക്കത്തിൽ, മസ്തിഷ്കം CRF എന്ന ഹോർമോണിനെ രക്തത്തിലേക്ക് പുറപ്പെടുവിക്കുന്നു. രക്തക്കുഴലുകളിലൂടെ സിആർഎഫ് പിറ്റ്യൂട്ടറി ഗ്രന്ഥിയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു. ഇവിടെ CRF മറ്റൊരു ഹോർമോണായ ACTH-ന്റെ പ്രകാശനത്തിന് കാരണമാകുന്നു. ACTH അഡ്രീനൽ ഗ്രന്ഥികളിലേക്ക് സഞ്ചരിക്കുകയും കൂടുതൽ ഹോർമോണുകളുടെ പ്രകാശനം പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടത് കോർട്ടിസോൾ ആണ്. സമ്മർദ്ദത്തെ നേരിടാൻ കോർട്ടിസോൾ സഹായിക്കുന്നു.
കുടലിന്റെ ആരോഗ്യം...
അനാരോഗ്യകരമായ കുടലും ഹോർമോണുകളുടെ അസന്തുലിതാവസ്ഥയും തമ്മിൽ കൃത്യമായ ബന്ധമുണ്ട്. 'കുടൽ' യഥാർത്ഥത്തിൽ നിങ്ങളുടെ വായ മുതൽ വൻകുടൽ വരെയുള്ള മുഴുവൻ ദഹനനാളവും ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, അതിൽ ഏകദേശം 10-100 ട്രില്യൺ സിംബയോട്ടിക് മൈക്രോബയൽ സെല്ലുകൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഈ സൂക്ഷ്മാണുക്കളെ ഗട്ട് മൈക്രോബയോം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. നല്ല ഈസ്ട്രജന്റെ നിയന്ത്രണം നിലനിർത്തുന്നതിൽ ഈ നല്ല ബാക്ടീരിയകൾ വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. മോശം ഈസ്ട്രജൻ നിയന്ത്രണം പിസിഒഎസ്, സ്തനാർബുദം തുടങ്ങിയ രോഗങ്ങൾക്ക് കാരണമാകും. കുടൽ അസന്തുലിതമാകുമ്പോൾ, പോഷകങ്ങൾ ആഗിരണം ചെയ്യാനും കൊഴുപ്പ് സംഭരിക്കാനും രക്തത്തിലെ പഞ്ചസാര നിയന്ത്രിക്കാനും ശരീരം പാടുപെടും. ഗട്ട് മൈക്രോബയോട്ടയുടെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ സോറിയാസിസ്, റൂമറ്റോയ്ഡ് ആർത്രൈറ്റിസ് തുടങ്ങിയ ചില രോഗപ്രതിരോധ രോഗങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് കാരണമായേക്കാം. ഗ്യാസ്, വയറിളക്കം, മൈഗ്രെയ്ൻ, ഉറക്കമില്ലായ്മ, ശരീരഭാരം എന്നിവയെല്ലാം മോശം കുടലിന്റെ ആരോഗ്യത്തിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ ആകാം.
പൊണ്ണത്തടി...
അമിതവണ്ണം ഹോർമോണുകളുടെ മാറ്റത്തിനും കാരണമാകും. ലെപ്റ്റിൻ, ഇൻസുലിൻ എന്നീ ഹോർമോണുകൾ, ലൈംഗിക ഹോർമോണുകൾ, വളർച്ചാ ഹോർമോൺ എന്നിവ വിശപ്പ്, ഉപാപചയം, ശരീരത്തിലെ കൊഴുപ്പ് വിതരണം എന്നിവയെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. അമിതവണ്ണമുള്ളവരിൽ, ഇൻസുലിൻ സിഗ്നലുകൾ ക്രമരഹിതമാണ്. കൂടാതെ ടിഷ്യൂകൾ ഗ്ലൂക്കോസിന്റെ അളവ് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുന്നു. ഇത് ടൈപ്പ് II പ്രമേഹം, മെറ്റബോളിക് സിൻഡ്രോം എന്നിവയുടെ വികസനത്തിന് കാരണമാകും.
ഈസ്ട്രജൻ ഹോർമോണിന്റെ സ്ഥിരമായ വർദ്ധനവും പ്രൊജസ്റ്ററോണിന്റെ കുറവും PCOS, ആർത്തവചക്രം, ശരീരഭാരം, മുഖക്കുരു, വന്ധ്യത, വിഷാദം എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകും. ഗർഭം ധരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന സ്ത്രീകളിൽ പരിശോധിക്കേണ്ട മറ്റൊരു ഹോർമോണാണ് ആന്റി മുള്ളേറിയൻ ഹോർമോണായ എഎംഎച്ച്.
പ്രമേഹമുള്ളവർ രാത്രി കിടക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ഈ നാല് കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുക, കാരണം
